Η Ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2020 δύο κλαδικές μελέτες στους κλάδους e-commerce και Fintech, με σκοπό να προχωρήσουν και να ολοκληρωθούν αυτές το συντομότερο δυνατό προς όφελος της κοινωνίας και της οικονομίας.
Η συνδεσιμότητα με το διαδίκτυο, και ιδίως η σύνδεση μέσω κινητών δεδομένων (smartphone και κινητή ευρυζωνική σύνδεση), αποτελεί βασικό παράγοντα της ψηφιακής οικονομίας. Κύριο Δείκτη Συνδεσιμότητας αποτελεί ο DESI της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο οποίος συνοψίζει τους σχετικούς δείκτες για την ψηφιακή απόδοση της Ευρώπης και παρακολουθεί την εξέλιξη των κρατών μελών της ΕΕ στην ψηφιακή ανταγωνιστικότητα.
Σύμφωνα με την κατάταξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ψηφιακή ανταγωνιστικότητα του 2019, η Ελλάδα κατέλαβε την τρίτη θέση από το τέλος και κατατάσσεται ως το λιγότερο ανταγωνιστικό κράτος-μέλος της ΕΕ. Επιπλέον, η Ελλάδα κατατάσσεται σταθερά στις ετήσιες μελέτες σύγκρισης τιμών παροχής υπηρεσιών ευρυζωνικού κινητού δικτύου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς και στις εξαμηνιαίες μελέτες “Digital Fuel Monitor” της Rewheel οι οποίες αφορούν στη σύγκριση διεθνών τιμών δεδομένων κινητής επικοινωνίας, ως μία από τις πιο ακριβές χώρες της ΕΕ28 και του ΟΟΣΑ.
Στο πλαίσιο των παραπάνω – και επειδή η συνδεσιμότητα αποτελεί βασικό παράγοντα της ανταγωνιστικότητας της ψηφιακής οικονομίας – η Ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού ζήτησε από τη φινλανδική εταιρεία συμβούλων Rewheel (ανεξάρτητη ερευνητική που ειδικεύεται στις διεθνείς συγκρίσεις και τον ανταγωνισμό) μία εμπεριστατωμένη μελέτη για την Ελλάδα. Η συγκεκριμένη ανεξάρτητη μελέτη εξετάζει την ανταγωνιστικότητα των πιο πρόσφατων τιμών συνδεσιμότητας κινητών δεδομένων στην Ελλάδα (Μάρτιος 2020), χρησιμοποιώντας διάφορες διεθνείς τεχνικές συγκριτικής αξιολόγησης και διάφορους παράγοντες που θα μπορούσαν να περιορίσουν ή να παρεμποδίσουν σημαντικά τον αποτελεσματικό ανταγωνισμό στις αγορές κινητών επικοινωνιών.
Τα κυριότερα ευρήματα της μελέτης της Rewheel είναι:
- Η Ελλάδα κατέχει την τρίτη θέση από το τέλος στη συνολική ψηφιακή ανταγωνιστικότητα μεταξύ των 28 κρατών μελών της ΕΕ.
- Στη συνδεσιμότητα, η Ελλάδα, για κάθε ένα από τα τελευταία 5 χρόνια, είναι το λιγότερο ανταγωνιστικό κράτος-μέλος της ΕΕ. Οι τιμές στην Ελλάδα είναι πολύ υψηλές ακόμα και εάν εξαιρεθούν οι φόροι κινητής τηλεφωνίας.
- Η Ελλάδα κατατάσσεται σταθερά ως μία από τις πιο ακριβές αγορές της ΕΕ στις τιμές συνδεσιμότητας κινητών δεδομένων.
- Οι αλλαγές τιμών του Μαρτίου 2020 δεν βελτίωσαν την ανταγωνιστικότητα της συνδεσιμότητας δεδομένων κινητού δικτύου στην Ελλάδα.
- Στην ελληνική αγορά κινητής τηλεφωνίας υπάρχουν 3 φορείς εκμετάλλευσης κινητών δικτύων με σχετικά σταθερά μερίδια αγοράς, 2 από τους οποίους συμμετέχουν σε ενεργό διαμοιρασμό δικτύων σε σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού.
- Η ελληνική αγορά κινητής τηλεφωνίας κατατάχθηκε ως η αγορά με τη δεύτερη υψηλότερη βαθμολογία δείκτη κλειστού ολιγοπωλίου μεταξύ των αγορών των κρατών μελών της ΕΕ28 στη μελέτη μας του 2016.
- Η μεταστροφή των συνδρομητών κινητής τηλεφωνίας προς άλλο φορέα εκμετάλλευσης κινητών δικτύων έχει πτωτική τάση από το 2013 και μετά.
- Το Μάρτιο του 2020, οι τιμές παροχής δεδομένων κινητού δικτύου στην Ελλάδα ήταν αρκετές φορές υψηλότερες από αυτές της Γερμανίας, της Ολλανδίας, της Αυστρίας, της Ιρλανδίας, της Φινλανδίας, της Ιταλίας και της Βρετανίας, παρόλο που οι εν γένει τιμές καταναλωτή είναι υψηλότερες στις επτά αυτές χώρες.
- Με προϋπολογισμό 20 ευρώ / μήνα, στην Ελλάδα ο καταναλωτής αγοράζει ένα πρόγραμμα 4G κινητής το οποίο δεν ξεπερνά τα τα 2,6 gigabytes δεδομένων, 300 λεπτά ομιλίας και 500 SMS. Σε όλες τις άλλες αγορές, με 20 ευρώ / μήνα, ο καταναλωτής θα μπορούσε να αγοράσει περίπου 7 φορές περισσότερα gigabytes τουλάχιστον, και επιπλέον απεριόριστα λεπτά ομιλίας και SMS.
- Η Ελλάδα είναι μακράν η πιο ακριβή αγορά σε μια άλλη σημαντική μέτρηση συνδεσιμότητας δεδομένων κινητού δικτύου: σε αυτήν της μέσης μηνιαίας τιμής των προγραμμάτων κινητής που περιλάμβανε τουλάχιστον 1000 λεπτά ομιλίας εντός Ελλάδας.
- Οι ισχυρισμοί ότι εξωγενείς παράγοντες, όπως ο δείκτης τιμών καταναλωτή της χώρας, η πυκνότητα του πληθυσμού, η έκταση, το έδαφος κ.λπ. καθορίζουν τις τιμές σύνδεσης δεδομένων κινητής τηλεφωνίας, δεν ευσταθούν εφόσον μελετηθούν επαρκώς.
