Η μοναδική λύση για να φωτίσεις το χριστουγεννιάτικο δέντρο ή το μπαλκόνι σου μέχρι πριν λίγα χρόνια ήταν τα “κλασικά” λαμπάκια πυράκτωσης. Η λειτουργία τους βασιζόταν στην ίδια αρχή με τις μεγαλύτερες λάμπες φωτισμού που χρησιμοποιούσες στο σπίτι, είχαν δηλαδή ένα μεταλλικό νήμα υψηλής αντοχής το οποίο πυρακτωνόταν και παρήγαγε φως. Η μόνη διαφορά με τις μεγαλύτερες λάμπες ήταν ότι στα χριστουγεννιάτικα λαμπάκια η μικρή γυάλινη φούσκα δεν περιείχε κάποιο αέριο όπως οι μεγάλες λάμπες.
Την τελευταία πενταετία, τα περισσότερα παλιά λαμπάκια πυράκτωσης έχουν αντικατασταθεί με λαμπάκια LED (Light Emitting Diode), ακολουθώντας τη γενικότερη τάση που επικρατεί στην αγορά του φωτισμού. Οι λαμπτήρες LED, αντί για μεταλλικό νήμα, έχουν μία δίοδο εκπομπής φωτός που ενεργοποιείται με την κίνηση των ηλεκτρονίων στο εσωτερικό της. Με αυτό τον τρόπο – όπως τουλάχιστον υποστηρίζουν οι κατασκευαστές τους – παράγεται περισσότερο φως με λιγότερη κατανάλωση ενέργειας.
Τι γίνεται όμως στην πράξη; Ισχύουν αυτά που υποστηρίζουν οι πωλητές; Είναι τα χριστουγεννιάτικα λαμπάκια LED καλύτερα από τα λαμπάκια πυρακτώσεως; Γιατί τα παλιά λαμπάκια έχουν ακόμα φανατικούς οπαδούς; Εμείς ψάξαμε μετρήσεις που έχουν γίνει από φυσικούς και ηλεκτρολόγους και συγκεντρώσαμε τις απαραίτητες πληροφορίες:
Ποια καταναλώνουν λιγότερη ενέργεια
Το ρεύμα που καταναλώνουμε υπολογίζεται από τους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας σε KWh, πληρώνουμε δηλαδή για την ταχύτητα με την οποία καταναλώνουμε την ηλεκτρική ενέργεια. Μιλάμε λοιπόν για την ισχύ του ηλεκτρικού ρεύματος που μετριέται σε watts (W) και είναι το αποτέλεσμα της διαίρεσης ενέργειας (joules) / χρόνου (δευτερόλεπτα) και για πόση ισχύ καταναλώνουμε ανά ώρα. Για τις ανάγκες της σύγκρισης, έχουν επιλεγεί δύο σειρές λαμπάκια των πιο συνηθισμένων τύπων, μία πυράκτωσης και μία LED και έχει απομονωθεί ένα λαμπάκι από κάθε σειρά. Το λαμπάκι πυράκτωσης είναι ονομαστικής ισχύος 0,2W και το λαμπάκι LED είναι ονομαστικής ισχύος 0,048W. Είναι προφανές ότι το λαμπάκι LED καταναλώνει περίπου 75% λιγότερη ενέργεια.
Ποια φωτίζουν περισσότερο
Η πιο εύκολη σύγκριση σε αυτή την περίπτωση είναι η οπτική παρατήρηση. Εμείς όμως θελήσαμε να το πάμε λίγο παραπέρα και αναζητήσαμε μετρήσεις φωτός που έχουν ήδη γίνει σε εξειδικευμένα εργαστήρια. Τα αποτελέσματα έχουν δείξει ότι οι λαμπτήρες LED παράγουν πολύ περισσότερο φως (έως και τετραπλάσια lux) σε ένα σημείο του λαμπτήρα, συνήθως στην κορυφή, ενώ οι λαμπτήρες πυράκτωσης παράγουν περίπου ομοιόμορφο φως σε όλα τα σημεία του λαμπτήρα. Στην πράξη, με το σχήμα που έχουν τα λαμπάκια LED, δηλαδή με επίπεδη κορυφή, δίνουν την αίσθηση ότι είναι πολύ πιο φωτεινά όταν τα βλέπεις από πάνω και αυτό εξηγείται από τον τρόπο κατασκευής τους. Μπορούμε λοιπόν να πούμε ότι τα λαμπάκια LED δίνουν πιο φωτεινά και έντονα μεμονωμένα σημεία με “καθαρό” φως ενώ τα λαμπάκια πυράκτωσης δίνουν λιγότερο φως αλλά περισσότερο ομοιόμορφο αποτέλεσμα.
Τα συμπεράσματα
Το τελικό συμπέρασμα είναι ότι τα χριστουγεννιάτικα λαμπάκια LED καταναλώνουν σαφέστατα λιγότερη ενέργεια από τα λαμπάκια πυράκτωσης ενώ όσον αφορά στη φωτεινότητα, επειδή η χρήση τους είναι σχεδόν πάντα διακοσμητική, η επιλογή έχει να κάνει με το αισθητικό αποτέλεσμα που προτιμά ο καθένας. Ίσως το τελευταίο εξηγεί και τη συνεχιζόμενη (έστω και χαμηλή) ζήτηση για χριστουγεννιάτικα λαμπάκια πυράκτωσης, ανεξάρτητα από την οικονομική επιβάρυνση που μπορεί να προκαλεί η χρήση τους.
