Με μερίδιο που αγγίζει το 90% στην παγκόσμια αγορά, δεν μπορεί κανείς να αμφισβητήσει την κυριαρχία της Microsoft με το λειτουργικό σύστημα Windows, στους σταθερούς και φορητούς ηλεκτρονικούς υπολογιστές, από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 και μετά. Από την κυκλοφορία των Windows 1.0 μέχρι τα Windows 10, τα οποία όλο και κάπου χρησιμοποιούμε όλοι μας σήμερα, κύλησαν 35 ολόκληρα χρόνια και μεγάλωσαν γενιές χρηστών υπολογιστών.
Η άφιξη των Windows 1.0 στις 20 Νοεμβρίου 1985 άλλαξε για πάντα τη χρήση των προσωπικών υπολογιστών (γνωστών σαν PC) και τους έφερε πολύ πιο κοντά στο ευρύ κοινό. Τα Windows της Microsoft αντικατέστησαν το “ψυχρό” δίχρωμο MS-DOS που επικρατούσε τότε στους μικρούς υπολογιστές της IBM, προσέφεραν ένα πολύ πιο ευχάριστο περιβάλλον με γραφικά και εφαρμογές, απλοποίησαν τη χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή για το μέσο χρήστη και χάραξαν το δρόμο για τα λογισμικά που χρησιμοποιούμε σήμερα.
Τα Windows, που χρειάζονταν 2 δισκέτες για να τρέξουν και όχι σκληρό δίσκο, καθιέρωσαν επίσης το ποντίκι. Στο MS-DOS έπρεπε ο χρήστης να πληκτρολογήσει τις εντολές ή να χρησιμοποιήσει κάποια προκαθορισμένα πλήκτρα για να εκτελέσει μία εργασία. Στα Windows ο χρήστης μπορούσε απλά να χρησιμοποιήσει το ποντίκι για να επιλέξει και να εκτελέσει εργασίες.
Παρόλο που το γραφικό περιβάλλον και το ποντίκι προϋπήρχαν στον Macintosh της Apple, δεν είχαν καταφέρει να αποκτήσουν οπαδούς μέχρι την εμφάνιση των Windows 1.0 το 1985. Η Microsoft αρχικά συνεργαζόταν με την Apple για το software των Macintosh αλλά μάλλον υπήρχαν περισσότερες διαφορές παρά συγκλίσεις μεταξύ Steve Jobs και Bill Gates, οι οποίες έκαναν τη συνεργασία των δύο πρωτοπόρων της τεχνολογίας πάρα πολύ δύσκολη.
Η κυκλοφορία των Windows 1.0 το 1985, σηματοδότησε επίσης και την έναρξη του ακύρηχτου πολέμου μεταξύ Microsoft, Apple και IBM. Μετά από αρκετά χρόνια, τα επιχειρηματικά μοντέλα των τριών “αντιπάλων” κατέληξαν εκεί που ο καθένας τους ένιωθε καλύτερα: η Microsoft έμεινε κυρίως στο software, η IBM στο hardware και η Apple εξακολουθεί να προτείνει επιτυχημένες εμπορικά λύσεις που συνδυάζουν και τα δύο.
Windows 1.0: έφεραν το γραφικό περιβάλλον του χρήστη, το ποντίκι και μερικές εφαρμογές. Χρησιμοποιούσαν αρχιτεκτονική 16-bit και έτρεχαν πάνω από το MS-DOS. Διευθυντής ανάπτυξης ήταν ο ίδιος ο Bill Gates ο οποίος τα προηγούμενα χρόνια είχε δουλέψει με την ομάδα της Apple και αργότερα κατηγορήθηκε από τον Steve Jobs ότι του έκλεψε την ιδέα του Mac.
Windows 2.0: συνέχισαν στην ίδια αρχιτεκτονική των 16-bit, με γραφικά VGA και τις εφαρμογές Word και Excel. Για τη διευκόλυνση του χρήστη, τα παράθυρα των εφαρμογών μπορούσαν να εμφανίζονται το ένα πάνω από το άλλο. Η αναβάθμιση 2.1 ήταν τα πρώτα Windows που απαιτούσαν σκληρό δίσκο για να τρέξουν.
Windows 3.0: βελτιώθηκε το γραφικό περιβάλλον – πάντα πάνω από το MS-DOS – και προστέθηκαν οι διαχειριστές προγραμμάτων και αρχείων. Στην αναβάθμιση 3.1 προστέθηκε το παιχνίδι Minesweeper.
Windows ΝΤ 3.5: η Microsoft τοποθέτησε για τα καλά τους προσωπικούς υπολογιστές στον εργασιακό χώρο. Σταθερότητα, μεγαλύτερη ασφάλεια, δυνατότητες διαμοιρασμού και υποστήριξη του πρωτοκόλλου δικτύων TCP/IP (το χρησιμοποιούμε ακόμη και σήμερα για να συνδεθούμε στο Internet).
Windows 95: για πρώτη φορά αρχιτεκτονική 32-bit και Start Menu. Νέες εφαρμογές και λανσάρισμα του Internet Explorer στην πρώτη αναβάθμιση.
Windows 98: στο πνεύμα των 95, με στόχο τη καλύτερη εκμετάλλευση του hardware, τη ευρύτερη χρήση του Internet και τη διασκέδαση. Αρκετές νέες εφαρμογές όπως Outlook Express, NetMeeting και Active Desktop και τόνωση του Windows Media Player.
Windows ME: η πρώτη αποτυχία της Microsoft με πολλά προβλήματα σταθερότητας και απόδοσης. Υποτίθεται ότι τα ME ήταν περισσότερο κατάλληλα για οικιακή χρήση αλλά δεν έπεισαν σχεδόν κανέναν. Η εμφάνιση του Windows Movie Maker πέρασε σχεδόν απαρατήρητη τότε.
Windows 2000: μία από τις πιο αξιόπιστες και σταθερότερες εκδόσεις, η οποία βασιζόταν στα ΝΤ και προοριζόταν περισσότερο για επαγγελματική χρήση. Περισσότερη ασφάλεια, DLL cache και άμεση σύνδεση και λειτουργία περιφερειακών (plug-and-play).
Windows XP: θεωρείται από πολλούς χρήστες η καλύτερη έκδοση, μέχρι την εμφάνιση των 10. Έφεραν στο σπίτι τη σταθερότητα, την ασφάλεια και την αξιοπιστία των επαγγελματικών συστημάτων.
Windows Vista: άλλη μία αποτυχία μετά τα ME. Έτρεχαν σωστά (…σχετικά) μόνο σε κάποια νέα μοντέλα υπολογιστών αλλά οι αυστηρές ρυθμίσεις του λογαριασμού του χρήστη θεωρούνταν από όλους απαράδεκτες.
Windows 7: ήρθαν για να σώσουν την παρτίδα μετά τα Vista. Βελτιώθηκαν αισθητά (αλλά παρέμειναν) οι αυστηρές ρυθμίσεις του λογαριασμού του χρήστη.
Windows 8: μεγάλες σχεδιαστικές αλλαγές μετά από πολλά χρόνια, με στόχο τη διαδραστικότητα. Το Start Menu αντικαταστάθηκε από το Start Screen και πολλές εφαρμογές ξανασχεδιάστηκαν για τις οθόνες αφής και τα tablets.
Windows 10: μάλλον τα καλύτερα και από τα πιο μακροβιότερα Windows μέχρι τώρα, προωθήθηκαν για πρώτη φορά με εμπορική πρόταση που μοιάζει αρκετά με SaaS, ώστε να εξασφαλίζονται πάντα οι καλύτερες αναβαθμίσεις. Επανήλθε το Start Menu και εμφανίστηκαν νέες εφαρμογές όπως η Cortana. Αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον το φρεσκάρισμα τους από τη Microsoft το 2021.